Al 23 jaar houd ik me bezig met veranderstrategieën voor gemeenten die aan de slag willen met Het Nieuwe Werken. In die jaren is me duidelijk geworden dat het succesvol implementeren van Het Nieuwe Werken bij gemeenten een vak apart is en dat het proces echt anders is dan bij een commercieel bedrijf. Daar werkt het mechanisme van sturing namelijk simpeler.
COMPLICERENDE FACTOREN
Allereerst zijn er bij het succesvol implementeren van een veranderstrategie voor Het Nieuwe Werken bij gemeenten een aantal complicerende factoren
- Er zijn vaak meerdere klanten zoals Facility Management, HRM en Organisatie Ontwikkeling.
- Budgetten moeten elk jaar opnieuw vrijgemaakt worden.
- De keuze voor het uitgeven van geld ligt regelmatig bij een andere persoon dan degene de lijn uitzet.
- Er is met het college van B&W een machtig bestuur dat zich vaak persoonlijk met zulke programma’s bemoeit.
- Bij een veranderstrategie zoals richting Het Nieuwe Werken zijn weerstand en dynamiek inherente verschijnselen, waardoor ‘machten’ snel grip krijgen op de zaak.
Al deze factoren hebben vaak een nadelige invloed op de voortgang, de onderliggende overtuigingen en de consistente implementatie van Het Nieuwe Werken.
SUCCESFACTOREN
Terugkijkend op mijn rol als adviseur van gemeenten bij de implementatie van veranderstrategieën voor Het Nieuwe Werken zie ik ook een aantal succesfactoren. Je zou ze ook randvoorwaarden kunnen noemen.
- Het begint met een pact, een open proces en een adviseur die weet hoe een gemeente werkt.
- Zowel de opdrachtgever(s) als de adviseur weten wat mensen bij een gemeente doen; wat hun werkt inhoudt en waarom ze zo gedreven zijn. In een veranderproces bij een gemeente verbinden mensen de stap die ze moeten zetten namelijk aan die gedrevenheid.
- Omdat werkgeverschap berust op een visie, is bij een veranderstrategie richting Het Nieuwe Werken een corporate story nodig. Een inhoudelijke paraplu en een rode draad boven de programma’s.
ZO'N CORPORATE STORY HEEFT TWEE GROTE VOORDELEN:
- Het helpt de vele interne verantwoordelijken op dezelfde pagina te krijgen en te houden.
- Het ondersteunt het ‘what’s in it for me’- proces dat elk team en ieder individu moet doorlopen.
WAAROM HET NIEUWE WERKEN BIJ GEMEENTEN?
Tot slot wil ik ingaan waarom Het Nieuwe Werken juist voor gemeenten interessant is. Zoals ik al aangaf zijn gemeenten om een aantal redenen bijzonder:
- Er zijn weinig organisaties die zoveel verschillende processen herbergen als een gemeente.
- Er zijn weinig organisaties waar zoveel klantgroepen afhankelijk zijn van verschillende processen.
- De buitenwacht ziet de gemeente steeds meer als één organisatie, daarom is herkenbaarheid en uniformiteit bij gemeenten heel relevant.
- Er is altijd spanning tussen intern en extern samenwerken waar uiteindelijk alleen de professional en haar team(leider) een antwoord op kan geven.
- Huisvesting, IT en ambtenaren zullen altijd gezien worden als kostenpost en daardoor onder een vergrootglas liggen van zowel de maatschappij als het bestuur.
- Juist nu zijn in die huisvesting veel m2 (en dus kosten) te winnen, waarbij de absolute belofte is dat als medewerkers meegenomen worden in Nieuw en Effectiever Werken het resultaat positief merkbaar is voor alle stakeholders.
Dit alles maakt het voor een gemeente interessant om Het Nieuwe Werken te implementeren. Het helpt de gemeente het vizier beter te richten.
HET NIEUWE WERKEN HEEFT DAARBIJ VERSCHILLENDE DOELEN:
- Het moet de regelruimte vergroten.
- Het moet de keuze van het individu verbeteren.
- Het moet de afspraken in het team verhelderen.
- De huisvesting moet passen op de Nieuwe Manier van Werken.
Tot slot wil de verschillende gemeenten bedanken die als opdrachtgever de afgelopen jaren aan mij of aan een van mijn teamleden. Daarbij denk ik onder meer aan de gemeenten Heemstede-Bloemendaal, Breda, Alkmaar, Heiloo, Rotterdam, Eindhoven, Wageningen, Hoorn, Heusden-Vlijmen, Oude IJsselstreek, Overbetuwe, Altena, Coevorden, Oirschot, Best, 's-Hertogenbosch, Boxtel, Hollands Kroon, Horst aan de Maas, Tilburg, Neder-Betuwe, Stein, Zaanstad, Lingewaard, Roosendaal en Venlo.